ΔΥΟ εἶναι οἱ φράσεις πού ἀκούω ὅλο καί συχνότερα ἀπό φίλους καί ἀναγνῶστες μας τό τελευταῖο διάστημα
Ἡ πρώτη: «Νά προσέχετε!». Τήν σύσταση αὐτή συνήθως μᾶς τήν κάνουν ἀπό ἐνδιαφέρον φίλοι, οἱ ὁποῖοι ἀποροῦν μέ τό θάρρος μας ἤ τήν ἄγνοια κινδύνου πού μᾶς διακατέχει ὅταν ἀποκαλύπτουμε πομπές ἐπωνύμων ἤ στιγματίζουμε πολιτικές ἐπιλογές. Τήν ἀκούω ὅμως καμμιά φορά καί ὑπαινικτικά μέ χροιά ἐνόχλησης γιά τήν ἔνταση τῆς κριτικῆς πού ἀσκοῦμε κατά καιρούς στίς πάσης φύσεως ἐξουσίες: πολιτικές, οἰκονομικές, ἐπιχειρηματικές, ἐξωτερικές, ἅπασες. Πέρυσι τέτοια ἐποχή περίπου τό «Νά προσέχετε» τό ἀκούγαμε καί ὡς δημόσια προειδοποίηση ἀπό τά ἐκσυγχρονιστικά μικρόφωνα ραδιοφωνικῶν σταθμῶν: «Ἕως τό Σεπτέμβριο τοῦ 2020 θά σᾶς στραγγαλίσουν οἰκονομικά καί θά σᾶς κλείσουνε!». (Ἡ ἀπόπειρα ἔγινε ἀπό ἰδιωτικά συμφέροντα στόν χῶρο τοῦ Τύπου, ἀλλά ἐμεῖς εἴμαστε ἀκόμη ἐδῶ.)
Ἡ δεύτερη φράση πού ἀκούω ἐπίσης πολύ συχνά ἀπό φίλους γιά τόν Ὅμιλό μας εἶναι «Εἶστε οἱ μόνοι πού ἔχετε ἀπομείνει πλέον νά κάνετε δημοσιογραφία». Ὑπό τήν ἔννοια ὅτι δέν ἀποκρύπτουμε γεγονότα. Δέν εἴμεθα οἱ μόνοι, ὑπάρχουν καί ἄλλοι, στόν Τύπο πάντως εἴμαστε σίγουρα ἀπό τούς ὀλίγους πού δέν ἀναπαράγουν γραμμές καί σκονάκια ἀπό πάσης φύσεως ἐξουσίες. Οἱ φωνές αὐτές τῶν φίλων καί ἀναγνωστῶν ἀντήχησαν μέ ἔνταση στά αὐτιά μου ἀξημέρωτα χθές τό πρωί, ὅταν μία ἀγαπημένη φίλη, παραγωγός ἰδιωτικοῦ τηλεοπτικοῦ σταθμοῦ, μέ ξύπνησε προκειμένου νά μέ ἐνημερώσει γιά τήν ἐπίθεση πού δέχθηκε μέ γκαζάκια ὁ ὅμιλος «Ἑστία Ἐπενδυτική»: «Νά προσέχετε!». «Εἶστε οἱ μόνοι!» Τίς ἄκουγα ὡς ἠχώ τίς φωνές, διαρκῶς καί ἐναλλάξ νά τρυποῦν τά αὐτιά μου. Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι …δέν προσέχουμε.
Στά δέκα χρόνια πού ἐργάζομαι στόν Ὅμιλο τοῦ πιό θαρραλέου ἐκδότη τῆς γενιᾶς του, τοῦ Γιάννη Φιλιππάκη, στά τέσσερα πού βρίσκομαι στήν διεύθυνση τῆς «Ἑστίας», οἱ ρήξεις καί οἱ συγκρούσεις πού ἔχουμε κάνει εἶναι ἀμέτρητες. Μά ποτέ ἰδιοτελεῖς. Στό γραφεῖο μου στήν «Ἑστία» ὑπάρχει ἐνθύμιον ἀπό τήν καταδρομική ἐπίθεση τοῦ «Ρουβίκωνος» πέρυσι τόν Ἰανουάριο. Ἡ μαύρη μπογιά πού ἔρριξαν στίς πόρτες καί στά παράθυρα τοῦ γραφείου μου –ἀμφιβάλλω ἄν ἤξεραν σέ ποιόν ἀνήκει– δέν καθάρισε, ὁπότε ἀναγκαστικά τήν διατηρήσαμε ὡς …ἄποψη καί ὡς ἐνθύμιον.
Τά χθεσινά «ὀρφανά» γκαζάκια στήν εἴσοδο τῶν γραφείων τοῦ Ὁμίλου μας στήν ὁδό Ἐρατοσθένους στό Παγκράτι, τήν ἐπαύριον τῶν πρωτοσελίδων μας γιά τήν τρομοκρατία, δίδουν τήν ἐντύπωση, ὅτι ὁ ἀποστολέας τους κινεῖται σέ γνωστούς χώρους, ἀντιεξουσιαστικούς. Ἀλλά ἡ Ἑλλάς εἶναι περίεργη χώρα, ὁμοιάζει στήν πραγματικότητα μέ ρωσσική ἐρυθρά μπάμπουσκα. Οὐδείς γνωρίζει ποιός μπορεῖ νά κρύβεται πίσω ἀπό κάθε ἐπίθεση, ἀκόμη καί ἄν οἱ δρᾶστες εἶναι γνωστῆς ταυτότητας. Δέν εἶναι ὅλα τόσο προφανῆ ὅσο φαίνονται. Ὡστόσο γιά ἐμᾶς πού ζοῦμε σέ αὐτήν τήν χώρα ὑπάρχει ἕνα θεμελιῶδες ἐρώτημα τό ὁποῖο τό ἀπαντᾶμε κάθε ἡμέρα ἀκόμη καί μέ τίμημα τήν διακοπή «διπλωματικῶν σχέσεων» μέ φίλους πού μᾶς συνδέουν ἤ μᾶς συνέδεαν κάποτε κοινές ἀξίες: Γιά ποιόν λόγο ἐκδίδονται οἱ ἐφημερίδες σήμερα; Γιά νά εἶναι παραρτήματα κομμάτων ἤ γιά νά ἐκπροσωποῦν τήν κοινή γνώμη; Κί ἀκόμη: Ἐάν φοβόμαστε νά γράψουμε τήν γνώμη μας στήν χώρα πού γεννήθηκε ἡ Δημοκρατία ἐπειδή κάποιοι μᾶς συνέστησαν «Νά προσέχετε» –ἀπό ἀνησυχία ἔστω, τότε τί νόημα ἔχει; Νά παραδώσουμε καί ἐμεῖς τά κλειδιά τοῦ προμαχῶνα μας! Ἐννοεῖται ὅτι δέν θά τό κάνουμε. Ἡ ἀλήθεια βεβαίως εἶναι ὅτι θέλει «νεφρά» γιά νά ἐκφράσεις τήν δικαιολογημένη ὀργή ἑνός λαοῦ ἐναντίον ἑνός ξένου ἡγέτη. Τό κάναμε καί εἰσπράξαμε ποινική δίωξη στήν ἀλλοδαπή.
Θέλει «νεφρά» γιά νά συγκρουστεῖ ἕνας ἐκδότης μέ πρώην Πρωθυπουργό, προσωπικό του φίλο, ἐπειδή διαφώνησαν σέ θέματα ἀρχῶν καί διαφάνειας. Τό κάναμε καί τό τίμημα εἶναι τό ἐπαπειλούμενο Εἰδικό Δικαστήριο. Θέλει «νεφρά» νά συγκρουστεῖς μετωπικά γιά τίς ἀφορολόγητες καταθέσεις δισεκατομμυρίων τῆς λίστας Λαγκάρντ, τήν ὥρα πού οἱ τρόικες περιέκοπταν τούς μισθούς καί τίς συντάξεις τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ. Τό κάναμε –τό ἔκαναν ὁ Γιάννης Φιλιππάκης καί ὁ Ἀλέξανδρος Τάρκας– καί κάποιοι τούς κυνηγοῦν ἕως καί σήμερα μέ ἀγωγές ἑκατομμυρίων εὐρώ ἕως τά πέρατα τοῦ πλανήτη μέ στόχο τήν οἰκονομική τους ἐξόντωση καί τό λουκέτο τοῦ ὁμίλου μας. Θέλει «νεφρά» ὅταν δέν εἶσαι ἐκτεθειμένος στόν τραπεζικό δανεισμό νά ρωτᾶς πῶς εἶναι δυνατόν νά ἀθωώνει ἡ Ἑλληνική Δικαιοσύνη κάποιους πού συνελήφθησαν νά ἔχουν στήν κατοχή τους 2,1 τόνους ναρκωτικῶν. Τό κάναμε –ἡ Μαρία Παναγιώτου– καί ὑφιστάμεθα τίς συνέπειες ἀπό καιρούς εἰς καιρόν. Μέ πλέον ἐλαφρές τίς δημόσιες γραπτές ὑποδείξεις πρός τίς ἀρχές νά μᾶς ἐξοντώσουν. Θέλει «νεφρά» γιά νά ἀναδεικνύεις τό γεγονός ὅτι τό ἔγκλημα ἔχει στίς μέρες μας ἀποκτήσει ὑπεροχή ἔναντι τῶν δικαστῶν. Τό κάναμε. Θέλει «νεφρά» νά λές τήν ἀλήθεια γιά τά ἐθνικά θέματα. Τό κάναμε καί τό τίμημα εἶναι ἡ ἐγγραφή στήν «μαύρη λίστα» καί ὁ ἀποκλεισμός μας ἀπό τά πάννελ τῶν μεγάλων τηλεοπτικῶν σταθμῶν μέ τήν ρετσινιά τῶν ἐπικινδύνων γιά τήν διασάλευση τῆς δημόσιας τάξεως (ἄν ἀποκαλύψω περιστατικά κάποιοι θά ντρέπονται γιά τήν κατάντια τους.) Θέλει «νεφρά» γιά νά πᾶς κόντρα στό ρεῦμα ἀκόμη καί ἄν αὐτό ταυτίζεται μέ τήν ἀγαπημένη σου ὁμάδα γιά νά πεῖς ὅτι ἀποτελεῖ «ἐθνικό ἔγκλημα» νά ὑποβιβάζεται ἡ Ξάνθη γιά δῆθεν πολυϊδιοκτησία. Τό κάναμε –ἔκανα– καί σήμερα δικαιωνόμαστε ἀπό τίς ἀποφάσεις τῆς Ἐπιτροπῆς Ἐφέσεων τῆς ΕΠΟ, ἀλλά βλέπουμε μέ θλίψη τήν μοναδική ἕως πέρυσι Θρακιώτικη ἀκριτική ὁμάδα τῆς Super League –σέ μιά περιοχή πού ἀμφισβητεῖται ὡς ἑλληνική ἀπό τό Al Jazeera τῇ ὑποδείξει τρίτων– νά βολοδέρνει στήν Β΄ Ἐθνική φορώντας φανέλλες μέ σεσημασμένες ρίγες.
Ἀλλά ἄν δέν τό κάνουμε ἐμεῖς, ὁ Τύπος ἐννοῶ, ὄχι ἐμεῖς εἰδικά, τότε ποιός θά τό κάνει; Ἐάν δέν βάλουμε φωνή ἐμεῖς ὅταν ἀποκαθηλώνονται τά ἐθνικά σύμβολα σέ γραφεῖα ὑψηλοτάτων, ἄν δέν φωνάξουμε ἐμεῖς γιά τίς συστηματικές διώξεις ἱερέων, ἄν δέν βάλουμε ἐμεῖς φωνή γιά τήν ἀπόπειρα παράδοσης κυριαρχικῶν δικαιωμάτων, ἄν δέν χαλάσουμε τόν κόσμο γιά τίς διαρρήξεις σέ οἰκίες εἰσαγγελέων ἄν … ἄν, τότε τί δουλειά ἔχουμε ἐμεῖς στόν Τύπο; Εἶναι ὑποχρέωσή μας νά ἀποκαλύπτουμε τήν παρακμή. Μέ ὅποιο κόστος. Γιατί αὐτή ἡ μεγάλη παρέα πού «τρέχει» τόν Ὅμιλό μας συνδέεται μέ δεσμούς ἄρρηκτους καί ἀκατάλυτους ἀπό τά μαθητικά της χρόνια στήν Ἀθήνα, τά φοιτητικά της στήν Θράκη, καί ἀπό τίς κοινές πορεῖες σέ ἐργασιακούς χώρους. (Μέ τόν Δημήτρη Ριζούλη, ἀπό τήν «Ἀπογευματινή» πού τό 2002 εἴχαμε δεχθεῖ ἐπίθεση μέ τά αὐτά χαρακτηριστικά, ὅπως ἡ χθεσινή.) Γιατί αὐτή ἡ παρέα πιστεύει σταθερά στίς ἴδιες ἀξίες καί στά ἴδια ἰδανικά. Τῆς ἀνεξαρτησίας, ἐθνικῆς καί προσωπικῆς, τῆς πίστεως στήν πατρίδα καί ὄχι τῆς ὑποταγῆς στούς πάτρωνές της, τῆς προσήλωσης στήν οἰκογένεια καί στήν θρησκεία, τῆς ἐλευθεροτυπίας, τῆς πεποίθησής μας ὅτι «πλούσιος» μπορεῖ νά εἶσαι ἀκόμη καί ἄν ζεῖς ἀξιοπρεπῶς, χωρίς πολλά χρήματα. Ἀρκεῖ νά τά ἔχεις μέ τό μαξιλάρι σου καλά.
Ὁ δρόμος αὐτός εἶναι ἀνηφορικός. Καί φαινομενικά μοναχικός. Ἔχει στροφές ἐπικίνδυνες καί λακκοῦβες πολλές. Τό ξέρουμε. Ὅταν ἀσκήσαμε κριτική στόν Πρόεδρο Ἐρντογάν δέν ὑπῆρξε ἴχνος δημόσιας δήλωσης συμπαράστασης. Τό θέμα ὑποβαθμίστηκε ἀπό τά κυρίαρχα site. Ὅταν ἐπιχειρήθηκε ἡ «προσαγωγή» τοῦ ἐκδότη μας στήν προανακρική γιά τήν Novartis κατεβλήθη προσπάθεια νά τοῦ ἀποδοθεῖ ἡ ρετσινιά τοῦ …ἀριστεροῦ. Σέ ποιόν, στόν πλέον ἀντικομμουνιστή πολίτη στήν νεώτερη Ἑλλάδα, ὁ ὁποῖος προσέφερε στούς ἀναγνῶστες του τά πλέον ἀπαγορευμένα βιβλία γιά τόν Ἐμφύλιο. Ὅταν μοῦ ἔσπασαν τό αὐτοκίνητο τόν περασμένο Σεπτέμβριο, μέρες μετά τά «Ἐρντογανικά» (ἀλλά ὄχι ἀπαραιτήτως συνδεόμενα μέ αὐτά), καί ἡ ΕΛ.ΑΣ. πρότεινε νά μοῦ διατεθεῖ φύλαξη, κάποιοι πού ὑπογράφουν ὡς «πράκτορες» ἐγκάλεσαν τήν ἡγεσία της γιά τήν ἀπόφασή της αὐτή. Μή γνωρίζοντας ὅτι μέ ἐπιστολή μου πρός τήν Διεύθυνση Φύλαξης Εἰδικῶν Προσώπων ἐνημέρωσα ὅτι εἶναι ἀδιανόητο καί ἀνήθικο νά δεσμεύω καί νά ἀπασχολῶ ἄνδρες τῆς ΕΛ.ΑΣ., τήν στιγμή πού τό Σῶμα ὁλόκληρο βρίσκεται στούς δρόμους γιά νά δώσει τήν μάχη κατά τῆς πανδημίας. Ἐννοεῖται ὅτι δέν δημοσιοποίησα τό συμβάν, δέν κάνουμε τούς ἥρωες.
Σέ ὅλη αὐτήν τήν διαδρομή νοιώσαμε πολλές φορές μόνοι. Ποτέ δέν νοιώθεις τόσο δυνατός ὅμως ὅσο ὅταν εἶσαι μόνος! Ἐμεῖς παρά τήν μοναξιά μας, δέν ἀλλάξαμε, δέν γίναμε ἄλλοι! Ἕως τήν ὥρα πού τυπώνοντο αὐτές οἱ γραμμές δέν γνωρίζουμε ποιοί πραγματικά κρύβονται πίσω ἀπό τήν ἐπίθεση μέ τά γκαζάκια στά γραφεῖα μας. Εἴπαμε! Ἡ Ἑλλάς ὁμοιάζει μέ μπάμπουσκα. Ἄλλον βλέπεις μπροστά σου, ἄλλος καμμιά φορά κρύβεται. Χωρίς νά εἶναι ὁ ἀπόλυτος κανών. Ὅ,τι καί νά συμβαίνει πάντως ἐμεῖς εὐχαριστοῦμε ὅποιον τά ἔβαλε! Γιατί πιά δέν εἴμαστε μόνοι. Τό κῦμα συμπαράστασης πού δεχθήκαμε χθές ἀπό ὅλη τήν Ἑλλάδα καί τό Ἐξωτερικό μᾶς συγκινεῖ. Μᾶς δίνει δύναμη γιά τό παρακάτω. Δέ φοβόμαστε. Γιατί ὅπως λέει καί ἕνας ἥρωας ἀπό τήν παράσταση «Σμύρνη μου ἀγαπημένη», «ὅποιος φοβᾶται, πεθαίνει κάθε μέρα!».