«Ἐπεκτεινόμεθα 12 μίλια καί ἀνατολικά τῆς Κρήτης» – «Ἰσχύει ὁ νόμος Μανιάτη γιά ὑφαλοκρηπῖδα Καστελλορίζου» – «Οὐδείς Ἕλλην Πρωθυπουργός θά διεπραγματεύετο χωρικά ὕδατα» – «Δέν νοεῖται νά ἀσκεῖ πολιτική ἐν ἀγνοίᾳ τοῦ ΥΠΕΞ ἡ κ. Σουρανῆ»
ΔΥΝΑΜΙΚΟ τέμπο στήν ἑλληνική ἐξωτερική πολιτική δίδει τήν τελευταία ἑβδομάδα ὁ Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν Νῖκος Δένδιας ἀποστέλλων συγκεκριμένα μηνύματα ἀποφασιστικότητος στήν Ἄγκυρα. Μετά τήν ἐπίσκεψή του στήν Λισσαβῶνα κατά τήν διάρκεια τῆς ὁποίας ὁ ἐπί κεφαλῆς τῆς ἑλληνικῆς διπλωματίας ξεκαθάρισε γιά πρώτη φορά δημοσίως καί μέ ἔνταση ὅτι τά χωρικά ὕδατα καί ἡ ἔννοια τῆς εὐθιδικίας εἶναι ἐκτός διερευνητικῶν ἐπαφῶν, πού ἀρχίζουν τήν Δευτέρα στήν Κωνσταντινούπολη, ὁ Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν ἐπανῆλθε χθές μέ νέες βόμβες. Πρίν κἄν συμπληρωθεῖ 24ωρο ἀπό τίς νέες ἀπειλές Τσαβούσογλου καί τήν ἐπίθεση τοῦ Τουρκικοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν στόν Ἀρχιεπίσκοπο Ἱερώνυμο! Νωρίς τό πρωί καί πρίν μεταβεῖ στήν Βουλή νά μιλήσει γιά τό νομοσχέδιο ἐπεκτάσεως τῶν χωρικῶν ὑδάτων στό Ἰόνιο ὁ κύριος Δένδιας ἔδωσε στήν δημοσιότητα τό κείμενο τοῦ χαιρετισμοῦ του στήν διαδικτυακή κοπή πίττας τῶν Ἰμβρίων στίς 17.1.2021. Τό ὕφος τοῦ Ὑπουργοῦ σέ αὐτόν τόν χαιρετισμό ἦταν ἐξόχως αὐστηρό πρός τήν Τουρκία. Τήν κάλεσε νά μήν θεωρεῖ «ἐχθρό» τήν Ἑλληνική Μειονότητα καί τήν κάλεσε νά ἐφαρμόσει τό ἄρθρο 14 τῆς Συνθήκης τῆς Λωζάννης «περί ἐγγυήσεων στόν μή μουσουλμανικό ἰθαγενῆ πληθυσμό ὅσον ἀφορᾶ τήν τοπική διοίκηση καί τήν προστασία τῶν προσώπων καί τῆς περιουσίας τους». Προειδοποίησε μάλιστα ἐμμέσως καί μέ νομικές προσφυγές «γιά νά ἐκπληρωθοῦν τά ἱστορικά δίκαια τῶν Ἰμβρίων».
Λίγο μετά ὁ κύριος Δένδιας μετέβη στό Κοινοβούλιο ὅπου προέβη σέ νέες ἐντυπωσιακές παρεμβάσεις. Πρώτη καί πλέον σημαντική ἡ ἐπαναφορά τῆς ἑλληνικῆς θέσεως γιά τό ἐξωτερικό ὅριο τῆς ἑλληνικῆς ὑφαλοκρηπῖδας βάσει τοῦ νόμου Μανιάτη. Ἡ θέσις αὐτή εἶχε ὑπογραμμισθεῖ στήν ἐπιστολή τῆς μονίμου ἀντιπροσώπου μας Ἑλένης Θεοφίλη στόν ΟΗΕ τόν Αὔγουστο ἀλλά ἐγκατελείφθη. Καθώς ἀργότερα κορυφαῖοι Ἕλληνες ἀξιωματοῦχοι ὑπεστήριζαν δημοσίως σέ παρεμβάσεις τους, ὅτι ἡ περιοχή στό Καστελλόριζο εἶναι «ἀμφισβητούμενης δικαιοδοσίας» ὄχι ἐπειδή ἡ Τουρκία καταπατᾶ τόν νόμο Μανιάτη ἀλλά ἐπειδή πρόκειται γιά «μή ὁριοθετημένη περιοχή». Χθές ὁ Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν ἐπανέφερε τήν ἑλληνική θέση, δεσμεύων βεβαίως καί τήν ὑπό τόν πρέσβη Παῦλο Ἀποστολίδη ἑλληνική ἀντιπροσωπία στίς διερευνητικές ἐπαφές.
Ἡ δευτέρα παρέμβασις ἦταν ἐξ ἴσου σημαντική, διότι εἶπε καί ἐνώπιον τῆς ἐθνικῆς ἀντιπροσωπίας ὅτι ἐπίκειται ἡ ἐπέκτασις τῶν χωρικῶν ὑδάτων μας νοτίως τῆς Κρήτης. Μέ τήν τρίτη διέλυσε μέν τά σενάρια περί διαφωνίας του μέ τόν Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ἀλλά ἐπετίμησε μέ τρόπο τήν διπλωματική σύμβουλό του Ἑλένη Σουρανῆ γιά τίς ἐν κρυπτῷ ἀπό τό ΥΠΕΞ ἐπικοινωνίες της μέ τόν σύμβουλο τοῦ Ἐρντογάν Ἰμπραήμ Καλίν στό Βερολῖνο. «Δήλωσα ὅτι γνώριζα ὡς μή ἔδει» εἶπε στέλλων νέα μηνύματα πρός ἅπασες τίς πλευρές.
Ἀναλυτικῶς ὁ χαιρετισμός Ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν, Ν. Δένδια στήν διαδικτυακή κοπή τῆς πίττας τοῦ Συλλόγου Ἰμβρίων ἔχει ὡς ἑξῆς: (ἀποσπάσματα)
«Σ’ αὐτό τό σημεῖο ὀφείλω νά σημειώσω ὅτι ἡ Τουρκία πρέπει ἐπιτέλους νά κατανοήσει ὅτι ἡ Ἑλληνική Μειονότητα στήν Ἴμβρο, τήν Τένεδο καί τήν Κωνσταντινούπολη δέν συνιστᾶ ἐχθρό γιά τήν ὑπόλοιπη τουρκική κοινωνία. Ἀντιθέτως, ἀποτελεῖ ἀναπόσπαστο κομμάτι τῆς ἱστορικῆς πορείας της. Καί σημεῖο ἀναφορᾶς γιά τή φιλία καί τήν εἰρηνική συνύπαρξη ἀνάμεσα στούς δύο λαούς μας. Ἡ Τουρκία θά πρέπει νά σεβαστεῖ πλήρως τά δικαιώματα τῆς Ἑλληνικῆς Μειονότητας. Συγκλίνοντας μέ τά διεθνῆ καί εὐρωπαϊκά πρότυπα σεβασμοῦ δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου καί τῶν ἀτόμων πού ἀνήκουν σέ μειονότητες. Ἐπιτρέψτε μου νά ὑπενθυμίσω τίς προβλέψεις τοῦ ἄρθρου 14 τῆς Συνθήκης τῆς Λωζάννης. Περί ἐγγυήσεων στόν μή μουσουλμανικό ἰθαγενῆ πληθυσμό, ὅσον ἀφορᾶ τήν τοπική διοίκηση καί τήν προστασία τῶν προσώπων καί τῆς περιουσίας τους. Ἡ προστασία τῆς ἑλληνικῆς μειονότητας στήν Κωνσταντινούπολη, τήν Ἴμβρο καί τήν Τένεδο ἦταν καί παραμένει διεθνής ὑποχρέωση τῆς Τουρκίας, βάσει τῆς Συνθήκης τῆς Λωζάννης. Θά ἤθελα νά ὑπενθυμίσω ἐπίσης τό Ψήφισμα τῆς Κοινοβουλευτικῆς Συνέλευσης τοῦ Συμβουλίου τῆς Εὐρώπης, στίς 27/6/2008. Τό ψήφισμα αὐτό καλεῖ τήν Τουρκία νά ἀναζητήσει λύσεις πού θά ἐπέτρεπαν τήν ἁρμονική συνύπαρξη Χριστιανῶν καί Μουσουλμάνων στήν Ἴμβρο καί τήν Τένεδο. Σέ συνδυασμό μέ τή δημιουργία συνθηκῶν ἐπιστροφῆς τῶν Ἰμβρίων καί Τενεδίων Ἑλλήνων τῆς διασπορᾶς, ἀνεξάρτητα ἄν αὐτοί ἔχουν ἤ ὄχι τήν τουρκική ἰθαγένεια.
»Τό ἐνδιαφέρον μας γιά σᾶς παραμένει ἰσχυρό καί αμείωτο. Ἕως ὅτου ἡ γειτονική χώρα ἀρθεῖ στό ὕψος τῶν ὑποχρεώσεων τίς ὁποῖες ἔχει ἀναλάβει, θά συνεχίσουμε νά χρησιμοποιοῦμε ὅλα τά διαθέσιμα νομικά καί διπλωματικά ἐργαλεῖα στή διάθεσή μας, προκειμένου νά ἐκπληρωθοῦν οἱ προσδοκίες καί τά ἱστορικά δίκαια τῶν Ἰμβρίων.».
Ἀποσπάσματα ἀπό τήν ὁμιλία του στήν Βουλή:
«ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ (Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν):
Ὅσον ἀφορᾶ τήν Κρήτη, κυρίες καί κύριοι συνάδελφοι, ἔχει τοποθετηθεῖ ὁ Πρωθυπουργός ἐδῶ καί μῆνες γιά τήν ἐπέκταση τῶν χωρικῶν ὑδάτων στήν Κρήτη. Καί βεβαίως ἡ Κρήτη περιλαμβάνει καί τό ἀνατολικό κομμάτι τῆς Κρήτης, δέν ὑπάρχει καμμία ἀμφισβήτηση ἐπ’ αὐτοῦ. Όσον ἀφορᾶ τή φερόμενη δῆθεν διάσταση διατυπώσεων μεταξύ τῆς διατύπωσης τοῦ κυρίου Πρωθυπουργοῦ γιά μή ὁριοθετημένες ζῶνες καί τῆς διατύπωσης τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν γιά τήν ὑφαλοκρηπῖδα, νομίζω ὅτι εἶναι δύο ἐπάλληλα ἐπίπεδα τοῦ ἴδιου πράγματος. Ἡ θέση τῆς χώρας ὡς πρός τήν ἑλληνική ὑφαλοκρηπῖδα διατυπώνεται ἀπό τόν νόμο Μανιάτη. Εἶναι ἔτσι. Ὡς πρός τήν Ἀποκλειστική Οἰκονομική Ζώνη, τήν ὑπερκείμενη τῆς συγκεκριμένης ὑφαλοκρηπίδας στή συγκεκριμένη περιοχή, τό γεγονός εἶναι πραγματικό. Δέν ἔχει ὁριοθετηθεῖ μέ συμφωνία μέ μία ἀπό τίς ὅμορες χῶρες καί ἀναφέρομαι στήν Τουρκία. Βεβαίως, καταλαβαίνω ποιό εἶναι τό συμφέρον του νά ἐμφανιστεῖ ὡς ἀπόκλιση. Τό καταλαβαίνω πολύ καλά, τό καταλαβαίνουμε ὅλοι, ἀλλά αὐτό δέν σημαίνει κατ’ ἀνάγκην ὅτι ὑπάρχει ἀπόκλιση. Θά κάνω καί μιά τελική τοποθέτηση ὡς πρός αὐτό.
Ὅσον ἀφορᾶ τήν ἑρμηνεία τῶν φράσεων τοῦ Πρωθυπουργοῦ, ἡ ὁποία ὑπονοεῖ ὅτι ὁ συγκεκριμένος Πρωθυπουργός θά διαπραγματευόταν μέ τήν Τουρκία τά χωρικά ὕδατα, θά μοῦ ἐπιτρέψετε νά σᾶς πῶ ὅτι αὐτό ἀντίκειται στή λογική. Οὐδείς πρωθυπουργός τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας ὁποτεδήποτε δέν θά διαπραγματευόταν τό θέμα τῶν χωρικῶν ὑδάτων, διότι εἶναι θέμα κυριαρχίας καί δέν εἶναι θέμα διαπραγμάτευσης. Βεβαίως, ὅμορες χῶρες κατανοοῦν τήν ἄσκηση τοῦ δικαιώματός μας. Ἡ Ἰταλία ἐγνώριζε. Τῆς τό εἴχαμε πεῖ ὅτι θά ἐπεκτείνουμε τά χωρικά μας ὕδατα. Δέν σημαίνει ὅτι τό διαπραγματευθήκαμε μαζί τους. Ὁ Ἀλβανός Πρωθυπουργός, ὁ κ. Ράμα, πρός τιμήν του ἔκανε σαφῆ δήλωση, ὅταν δέχθηκε κριτική ἀπό τήν ἀλβανική ἀντιπολίτευση, ὅτι εἶναι ἀπόλυτο δικαίωμά μας, ὅπως καί ἡ Ἀλβανία εἶχε ἀσκήσει τό ἀπόλυτο δικαίωμά της χωρίς νά μᾶς ρωτήσει καί καλῶς. Ἄν μᾶς εἶχε ἐνημερώσει, δέν τό ξέρω, δέν ἤμουν ἐγώ τότε ὁ ἁρμόδιος ὑπουργός.
Ὅσον ἀφορᾶ τό θέμα τό ὁποῖο πράγματι ἐνυπάρχει στόν δημόσιο λόγο γιά τό θέμα τοῦ Βερολίνου, προφανῶς ἀναφέρεται κανείς στήν τηλεφωνική συνομιλία τῆς διπλωματικῆς συμβούλου τοῦ Πρωθυπουργοῦ μέ τόν διπλωματικό σύμβουλο τοῦ Τούρκου Προέδρου. Θέλω νά σᾶς πῶ τό ἑξῆς καί νά σᾶς τό πῶ γενικά καί ὁριζόντια. Ἡ διπλωματική σύμβουλος τοῦ Πρωθυπουργοῦ εἶναι βεβαίως ἡ διπλωματική σύμβουλος τοῦ Πρωθυπουργοῦ, εἶναι ὅμως διπλωμάτης καί ὑπό τή διπλωματική της ἰδιότητα εἶναι ὑφισταμένη τοῦ ἑκάστοτε Ὑπουργοῦ τῶν Ἐξωτερικῶν καί δέν νοεῖται νά ἀσκεῖ πολιτική ἐν ἀγνοίᾳ τοῦ Ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν. Ἐπί τούτου ἔχω κάνει καί σαφῆ δήλωση ὅτι ἐγνώριζα, ὡς μή ἔδει. Καί γιατί τό ἔκανα αὐτό; Ὄχι γιά νά πῶ τό αὐτονόητο, αὐτό πού ὁποιοσδήποτε καλόπιστος θά ἀντιλαμβανόταν χωρίς νά χρειαστεῖ νά τό πῶ, ἀλλά ἀκριβῶς γιά νά ὑπογραμμίσω ὅτι σέ κρίσιμες στιγμές ἡ ἀντίληψη ὅτι μπορεῖ νά ὑπάρχουν διαφορετικές ἀπόψεις ἤ νά γίνονται πράγματα ἐν ἀγνοίᾳ, εἴτε ἀπό τή μία πλευρά εἴτε ἀπό τήν ἄλλη πλευρά, εἶναι καταστροφική.
Καί ἐδῶ θά μοῦ ἐπιτρέψετε, κύριε Πρόεδρε, κάνοντας ἴσως κατάχρηση τῆς καλοσύνης σας καί τῆς καλοσύνης τοῦ Σώματος, νά πῶ μιά φράση ἡ ὁποία θά παρακαλέσω νά καταγραφεῖ συνολικά στή μνήμη τῶν κομμάτων. Δέν ὑπάρχει δυνατότητα γιά τή χώρα, γιά τήν παροῦσα Κυβέρνηση, ἀλλά θά μοῦ ἐπιτρέψετε ἐδῶ νά ἀναφερθῶ καί στόν ἑαυτό μου, νά ἀσκεῖται διαφορετική πολιτική ἀπό τήν πολιτική πού χαράσσει ὁ Πρωθυπουργός στά θέματα ἐξωτερικῆς πολιτικῆς. Αὐτό γιά τή χώρα θά εἶναι καταστροφικό. Κατά συνέπεια, δέν ὑφίσταται, ἀλλά καί δέν νοεῖται. Δέν νοεῖται.».
Μ.Η.Τ. 232122